1. Co wombaty i kangury mają wspólnego?
Wombat, podobnie jak kangur jest torbaczem, ale jego torba skierowana jest „do tylu”. A dlaczego? Przeczytajcie poniżej! 😊😊🤓
2. Dlaczego torba wombata skierowana jest „do tylu”?
Wombaty kopią głębokie nory, w ten sposób ich młode są osłonięte przed ziemią, która mogłaby się dostać do torby. Mądra Matka Natura!
3. Jak szybko wombaty potrafią biegać?
Niech ich krótkie nóżki was nie zmylą! Na krótkich dystansach wombaty potrafią osiągnąć prędkość nawet 40km/h!!
4. Jaki niezwykły kształt ma kupka wombata?
Kupka wombata ma kształt kostki! Wombaty produkują około 100 takich kupek dziennie i używają ich do oznaczania swojego terytorium. Istnieje teoria, że mają one taki kształt ponieważ wombaty wędrują po skałach i takim odchodom trudniej się stoczyć.
5. Jak długo wombat trawi jedzenie?
To pytanie mogłoby się wydawać bardzo nieinteresujące, ale wombaty to bardzo niezwykle zwierzaki i nawet trawienie odbywa się u nich inaczej 😅
Jelita wombatów mierzą ok 11 metrów – to 10 razy więcej niż mierzy sam wombat! Posiłek przebywa tą jelitową drogę przez około 2 tygodnie. W tym czasie organizm wombata pobiera wszystkie możliwe wartości odżywcze z jedzenia, łącznie z wodą. Dzięki temu wombat potrafi wytrzymać bez picia wody nawet kilka lat!! Nie takie nudne, prawda? 🤓😊
6. Jak wysoko wombat potrafi skakać?
Choć wombaty nie przypominają wyglądem kangurów to, uwierzcie lub nie, POTRAFIĄ SKAKAĆ! I to naprawdę wysoko! Podobno są w stanie przeskoczyć nawet metrowe ogrodzenie. To jednak nie znaczy, że są zainteresowane przeskakiwaniem 😅 Te, które mieszkają z ludźmi w rezerwatach są zaopiekowane i szczęśliwe i wcale im się nie chce uciekać 😊
7. Czy wombaty są inteligentne?
Wombaty początkowo uważane były za niezbyt inteligentne stworzenia, ale z czasem zmieniono zdanie na ten temat. Są jednak uparte i zdeterminowane – często taranują przeszkody zamiast je omijać 😅
Oznaką ich inteligencji jest to, że wombaty bardzo lubią się bawić. Są one najbardziej zabawowymi spośród wszystkich torbaczy.
Przeprowadzono również eksperyment żeby sprawdzić czy wombaty dadzą się złapać w pułapki, które ustawiono przy wejściach do ich nor. Wombaty okazały się całkiem mądre i nie dały się przechytrzyć. Przekopywały się wokół pułapek lub kopały inne wyjścia.
8. Ile lat miał najstarszy wombat?
Najstarszy na świecie wombat miał na imię Patrick i żył 31 lat. Mieszkał w Ballarat Wildlife Park w Australii od 1987 roku, kiedy jego mama zginęła pod kołami samochodu. Niestety odszedł w 2017 roku.
Wombaty żyją 10-15 na wolności i do 20 lat w rezerwatach – do tej pory żaden wombat nie doczekał tak słusznego wieku, który równa się 130 „ludzkim” latom!
Jego opiekunowie z Ballarat Wildlife Park 3 razy próbowali wypuścić go na wolność, ale niestety za każdym razem był atakowany i raniony przez dzikie wombaty, tak więc zdecydowano, że zamieszka na stałe w rezerwacie 😊
9. Ile ważył najcięższy wombat?
Pamiętacie Patricka z poprzedniego punktu? Patrick nie był tylko najstarszym wombatem na świecie. Był również najcięższym (ale podobno nie otyłym!) wombatem. Ważył 36 kg, a czasami zdarzało mu się osiągać nawet 40 kg! Wombaty ważą przeciętnie około 20 kg.
Patrick był w pewnym sensie „celebrytą” 😁, po Parku w którym mieszkał był wożony w swojej osobistej taczce, a na Facebooku miał ponad 55 tysięcy fanów. Gdy skończył 21 lat, został uhonorowany złotym medalem przez burmistrza.
10. Jak wombaty śpią?
Wombaty żyjące na wolności spędzają 3/4 czasu w swoich norach. Mają nawet „izbę”przeznaczoną do spania i w celu oszczędzania energii są w stanie obniżyć swój metabolizm oraz spowolnić bicie serca i oddychanie. Śpią dużo, około 16 godzin dziennie. Nie lubią upałów i latem spędzają dzień w norach i wychodzą tylko wtedy, gdy temperatura jest zbliżona lub niższa od temperatury nory. Czasami nawet wchodzą do wody, aby się ochłodzić.
Śpią na plecach z nogami w powietrzu 😁😁
11. Czy wombaty lubią deszcz?
Wombaty nie lubią deszczu I preferują suche środowisko. Ulewny deszcz może być dla nich niebezpieczny, zalać ich nory i uwięzić je w środku.
Kiedy pada deszcz, mamy wombaty z bardzo małymi dziećmi często muszą uciekać ze swoich nor w poszukiwaniu suchych miejsc. Podczas takich podróży mogą zostać potrącone przez samochody i zginąć, dlatego w czasie deszczu trzeba szczególnie uważać podczas jazdy samochodem na biegnące wzdłuż drogi wombaty.
Ponadto organizacje zajmujące się dzikimi zwierzętami zachęcają ludzi do zwracania uwagi na wombaty poszukujące suchych schronień.
12. Jaką cześć ciała wombaty używają do obrony?
Wombaty mają bardzo twarde pupy.. 😅 Są zbudowane z czterech połączonych ze sobą płatów i są twarde jak skała! Wombaty używają swoich pup do obrony, „zatykając” nimi swoje nory, aby powstrzymać drapieżniki przed wejściem, a także aby w ten sposób chronić bardziej miękkie części swojego ciała.
Istnieje teoria, że wombaty potrafią nawet miażdżyć twardymi pupami głowy psów dingo i lisów, ale naukowcy podchodzą do tego sceptycznie. Nie byłoby warto zaczynać walki z „zabójczą” siłą pupy rozłoszczonego wombata…! 😅😅😁
13. Skąd pochodzi nazwa ‘wombat’?
Nazwa ‘wombat’ pochodzi z prawie wymarłego już języka Dharug, którym mówią rdzenni mieszkańcy okolic Sydney, w oryginale brzmi ‘wombad’ i oznacza ‘ryjący torbacz’.
Kiedy pierwsi osadnicy z Europy pojawili się w Australii w 1788 roku, wiele słów z języka Dharug zostało zapożyczonych do języka angielskiego, a początkowa pisownia tego słowa po angielsku to ’whom-batt’.
14. Czy zęby wombatów ciągle rosną?
Wombaty mają 24 zęby, które nie mają korzeni i ciągle rosną. Dla wombatów żyjących na wolności nie jest to problem. Ponieważ jedzą twarde trawy, roślin bogate w krzemionkę oraz żują kawałki kory i drewna ich zęby ścierają się i jest to naturalny proces. Problem pojawia się, gdy wombaty żyją z ludźmi i ich dieta jest inna. Ich opiekunom czasami trudno jest odtworzyć odpowiednią dietę, a wombaty mają różne osobowości i niektóre z nich wolą smakołyki od nudnych, zdrowych rzeczy. Tak samo jak ludzie…! 😅 Jeśli tak się stanie, wombaty muszą udać się do dentysty, który piłuje ich zęby do normalnego kształtu.
15. Czy wombat potrafi pływać?
Wombaty potrafią pływać, ale to nie znaczy, że to lubią 😊 Od czasu do czasu mogą wejść do wody, aby przekroczyć potok lub mały strumyk i przepłynąć ‘pieskiem’ lub raczej ‘wombatem’ 😅 gdy woda jest głęboka, ale wody specjalnie nie szukają.
Kiedyś zauważono wombata, który płynął 250m do brzegu, i wyglądał na naprawdę przestraszonego.
Został uratowany przez rybaków, którzy powiedzieli, że wombat wyraźnie poczuł ulgę, gdy jego łapki dotknęły dna łodzi 😊
16. Jak się nazywa mały wombat?
Mały wombat nazywa się po angielsku ‘joey’. Tak samo jak mały kangurek 😊Wombaty zwykle rodzą jednego joey, ale czasami zdarzają się bliźnięta. Mały Joey jest ślepy, nie ma włosów, waży tylko 2 gramy i jest wielkości fasolki! Ciąża
Wombata trwa tylko 21-30 dni, a po urodzeniu mały wombat wczołguje się do torby matki, przyczepia się do jednego z jej sutków i pozostaje tam przez 5 miesięcy. Sutek nabrzmiewa wokół pyszczka małego wombata, aby chronić go przed wypadnięciem z torby. Nawet gdy jest starszy, joey często wczołguje się z powrotem do torby, na posiłek lub gdy jest w niebezpieczeństwie.
17. Jak długie są nory wykopane przez wombata?
Wombaty to dobrze wykwalifikowani architekci i budowniczowie, a także bardzo entuzjastyczni ‘kopacze’ 😁 Ich nory mają od 2 do 20 metrów długości i mogą mieć 3,5 metra głębokości. Nory mają różne przeznaczenie i rozmiary: krótkie nory są kopane ‘na szybko’, gdy wombat musi się schować lub uciec, dłuższe nory są bardziej złożone, a wombaty przebywają w nich w ciągu dnia – posiadają ‘pokoje’ do spania, boczne tunele i liczne wyjścia. Są bardzo dobrze zaprojektowane i wentylowane,
zapewniają wombatom chłód podczas gorących miesięcy i ciepło, gdy jest chłodniej. ‘Pokoje’ sypialne usytuowane są wyżej, prawdopodobnie po to, by chronić je przed zalaniem. Ich nory mają
nawet własne tarasy słoneczne przy wejściu 😊, na których wombaty lubią wygrzewać się na słońcu w chłodniejsze miesiące. Są również wystarczająco głębokie, aby być ognioodporne!
18. Ile jest gatunków wombatów?
Istnieją 3 gatunki wombatów:
• Wombat Tasmański (pospolity Wombat)
Można go znaleźć w regionie przybrzeżnym południowo-wschodniej Australii oraz na Tasmanii. Ma duży, gołym, błyszczący nos podobny do nosa psa. Ich futro jest dłuższe niż wombata szorstkowłosego i lepiej przystosowane do chłodniejszego i wilgotniejszego klimatu. Zazwyczaj żyją samotnie, ale czasami odwiedzają swoje nory.
• Wombat szerokogłowy
Można go znaleźć w nadmorskim regionie Australii Południowej. Wombat szerokogłowy ma włochaty nos pokryty miękkim futerkiem. Nos jest miękki i podobny do nosa świni. Ich futro jest miękkie i jedwabiste. Ten gatunek wombatów lepiej nadaje się do mieszkania z ludźmi, ponieważ są bardziej posłuszne. Choć żyją w koloniach, każdy wombat lubi mieć własną norę i żyć w niej samodzielnie.
• Wombat szortkowłosy
Można go znaleźć w północnej Wiktorii w stanie NSW i Queensland. Jest większy niż wombat szerokogłowy, ma szerszy i dłuższy pyszczek, oraz ciemne plamy wokół oczu. Wombaty te czasami dzielą swoje nory z krewnymi tej samej płci. Jest to prawdopodobnie najrzadszy australijski torbacz – szacuje się, że jest ich 113 i chociaż ich populacja ostatnio wzrosła, są uważane za krytycznie zagrożone.
19. Kiedy jest Dzień Wombata?
Dzień Wombat przypada na 22 października i został wprowadzony w 2005 roku. Data ta została wybrana ponieważ święto ‘wiosennego sadzenia’, odbywa się w okolicach tej daty. Ludzie świętują Dzień Wombata jedząc dużo czekolady i winnych żelek, wypiekając czekoladowe ciasta w kształcie wombata – trzeba je zjeść w całości, żeby pomyślane wcześniej życzenia spełniły się! 😅😁 – oraz opowiadając historie o wombatach.
Podobno tańczony jest też sekretny taniec wombata 😁
Dzień ten jest również nazywany „Dniem Przytulania Wombie” lub „Światowym Dniem Zjednoczenia Wombatów”
W 2013 mennica w Perth wyemitowała specjalną monetę o nominale 50 centów. Na odwrocie znajduje się mały wombat zaprojektowany przez artystkę Elise Martinson.
20. Kim był wombat o imieniu Fatso?
Wombat Fatso z tłustą pupą (to pełna nazwa 😁😂) był „nieoficjalną” maskotką Letnich Igrzysk Olimpijskich w Sydney w 2000 roku. Został wymyślony przez byłego animatora Disneya Paula Newella. Jak to się stało, że stał się najbardziej zapamiętaną maskotką?
Na maskotki Igrzysk Olimpijskich Sydney 2000 postanowiono wybrać mniej popularne australijskie zwierząta zamiast stereotypowych kangurów czy koali. Wybór padł na dziobaka o imieniu Syd, kukaburę o imieniu Olly i mrówkojada Milly. Niestety Australijski Komitet Olimpijski wprowadził własną licencjonowaną maskotkę: Boksującego kangura… tak więc pojawił się Fatso! 😁
Fatso był symbolem protestu przeciwko komercjalizacji maskotek olimpijskich. Był uroczy, miał osobowość i okazał się znacznie lepszą maskotką. Fatso po raz pierwszy pojawił się na dole ekranu w programie telewizyjnym The Dream i był prawdziwym hitem! Australijscy atleci zabrali nawet Fatso ze sobą na medalowe podium, co rozzłościło olimpijskich oficjeli.
Fatso trzymał się swoich zasad i nigdy nie próbował zarobić na swojej sławie 👍Wyprodukowano tylko 2 pluszowe zabawki, jedna została wystawiona na aukcję charytatywną Olympic Aid. Kolejną zatrzymali gospodarze programu The Dream.
21. Czy wombat może mieszkać z ludźmi?
Chociaż małe wombaty są urocze 🥰, są to dzikie zwierzęta i kiedy dorosną, mogą stać się agresywne i niebezpieczne. Są również bardzo dociekliwie i uparte, kiedy podejmą decyzję, nie cofną się przed niczym, aby dostać to, czego chcą; będą nawet robić dziury w płotach, drzwiach czy ścianach 😅
Osierocone wombaty są brane pod opiekę przez specjalnie przeszkolonych ludzi, ale zawsze z zamiarem wypuszczenia ich na wolność, gdy będą na tyle duże, żeby żyć samodzielnie.
W Australii wombaty są pod ochroną i nielegalne jest posiadanie ich jako zwierząt domowych.
22. Jaki zwierzak jest najbliższym kuzynem wombata?
Najbliższym krewnym wombata jest koala 😊
Chociaż są między nimi pewne podobieństwa, na przykład prowadzą nocny tryb życia, a ich nosy są podobne, wombaty nie potrafią siedzieć tak prosto
jak koale, jednak dzięki takiej budowie ciała, mają mniej problemów z kręgosłupem 👍👍
Koale jedzą liście eukaliptusa i spędzają większość czasu na drzewach, wombaty jedzą trawę, rośliny, korzenie i mieszkają w norach (choć podobno potrafią się wspinać, kiedy chcą! 😎)
Koale i wombaty to ostatnie ocalałe z niegdyś znacznie bardziej zróżnicowanych torbaczy, które chodziły po ziemi 25 mln lat temu.
23. Czy wombaty jedzą mięso?
Wombaty są roślinożerne (weganie! 😉) Ich dieta jest oparta na roślinach i składa się z trawy, korzeni, warzyw, grzybów itp.
W zależności od gatunku, wombaty spędzają od 2 do 8 godzin każdej nocy żerując, a pożywienie tną ostrymi, przypominającymi dłuta przednimi zębami. Do wykopywania korzeni używają pazurów.
Wombaty jedzą bardzo mało w stosunku do rozmiaru ciała, tylko jedną trzecią tego, co zjadłby kangur, więc nie muszą spędzać dużo czasu na żerowaniu. Ponieważ ich dieta jest uboga w składniki odżywcze, uboga w białko i bogata w błonnik, wombaty muszą oszczędzać energię i mają bardzo niski metabolizm. Dodatkowo mają bardzo sprawny układ pokarmowy i są w stanie przyswoić z
pożywienia maksymalną ilość składników odżywczych i wody 👍👍
24. Czy wombaty są towarzyskie?
Wombaty mogą zaprzyjaźnić się z ludźmi, którzy opiekują się nimi w rezerwatach, ale na wolności są samotnikami i nie są zbyt towarzyskie 😅
Mogą od czasu do czasu dzielić norę z innymi wombatami, ale na powierzchni zwykle starają się unikać siebie nawzajem. Ocierają się o kłody i drzewa, pozostawiając ślady zapachowe, a kupkami w kształcie kostek oznaczają miejsca żerowania.
Najdłużej wombaty żyją w towarzystwie innych wombatów wtedy gdy mama wombat wychowuje swoje dziecko czyli około dwóch lat. Dopiero po tym czasie młody wombat jest gotowy do samodzielnego życia 😊
Jeśli lubicie wombaty tak jak my, zapraszamy do przeczytania naszej książeczki
Źródła:
- Wombat Fact Sheet www.pbs.org
- wombania.com
- Tasmanian wildlife take to water, with echidna and wombat found swimming far from shore www.theguardian.com
- Living with wombats www.environment.nsw.gov.au
- 10 things you might not know about wombats www.environment.sa.gov.au
- History’s Greatest Olympic Mascot Is Fatso the Fat-Arsed Wombat slate.com
- Fatso the Fat-Arsed Wombat en.wikipedia.org
- Koala and Wombat Become 'Best of Friends’ While in Isolation at Australian Zoo people.com